Eğitim Bilimlerinde Kavramlar 27

Sönme: Organizmanın davranışa herhangi bir karşılık verilmemesi sonucunda sönme gerçekleşir.

Örnek: Yatmadan önce dişlerini fırçalayan çocuğun davranışına uzun süre tepkisiz kalınırsa davranış sönebilir.

Görmezden Gelme (Umursamama, karşılık vermeme): Davranış görmezden gelinerek sönmesi sağlanabilir.

Örnek: Hem parmak kaldırıp, hem bağıran öğrenciye söz hakkı vermemek istemediğimiz bu davranışını söndürebilir.

Olumsuz Pekiştireç Kullanma:  Ceza yerine olumsuz pekiştireç kullanılabilinir.

Örnek: Dersini dinlemeyen öğrencileri, teneffüse çıkarmayacağını söylemek, işe yarayabilir.

Ortamı Değiştirme: Olumsuz ortam değiştirilir.

Örnek: Eğer masanın üzerindeki vazonun kırılmasında endişe ediliyorsa vazo masadan kaldırılmalı

Görev ve Sorumluluk Verme: Kişiye ilgi ve yetenekleri doğrultusunda görev verilebilir.

Örnek: Dersten sıkılan çocuklara konuyla ilgili resim yapmaları istenebilir.

Bıktırma (Yorma): İstediği bir davranışı bıkıncaya kadar yaptırmaktır.

Örnek: Çocuğun kibritle oynamaması isteniyorsa, annenin denetiminde yüzlerce kibrit ortama konup çocuk kibrit yakmaktan bıkana dek tek tek bütün kibritler yaktırılmalıdır.

Bastırma: Organizmanın cezalanmamak için davranışı yapmaması. Geçici tedbirdir.

Örnek: Fare şoktan kurtulmak için manevelaya basmaz.

Ara Verme (Time Out): Kişinin olumsuz davranış sergilediği ortamdan başka bir ortama geçici olarak alınmasıdır.

Örnek: Ahmet, annesinin tüm uyarılarına rağmen oturma odasında bağırarak şarkı söylemeye devam etmiştir. Bunu üzerine annesi Ahmet`i mutfağa göndererek 5 dakika orada oturmasını söyler.

Zıt Tepki ( Karşıt Tepki ):  İki zıt uyarıcının aynı anda verildiği durumlarda, olumlu uyarıcıya gösterilen tepkinin , olumsuz uyarıcıya da gösterilmesi eğilimi.

Örnek: Yaş pasta yemekten nefret eden birisinin, sırf sevgilisi ısmarladı diye yemesi.