Öğrenme Kuramları

Öğrenmenin nasıl oluştuğunu açıklayan bir çok kuram vardır. Bunlar: Davranışçı – Çağrışımcı Kuramlar, Bilişsel Ağırlıklı Davranışçı Kuramlar, Bilişsel Kuramlar, Yapılandırmacı(Oluşturmacı) Kuram, İnsancıl (Duyusal) Kuramlar, Beyin Temelli Öğrenme(Nöro-fizyolojik kuram).

Davranışçılar öğrenmenin oluşumunda uyarıcı ile tepki(davranım) arasında bağ kurma süreci ile ilgilenirken, bilişselciler öğrenmeyi algıların belirli kurallara göre zihinsel süreçlerdeki organizasyonu üzerinden açıklarlar. Yapılandırmacılar öğrenmeyi öğrenenin aktif yaşantıları sonucunda öznel bilgiyi oluşturma süreci olarak ele alırlar. Duyusal(insancıl) kuramcılar ise öğrenmeyi; bireyin kendini gerçekleştirme sürecinde oluşturduğu benlik kavramları ile açıklarlar. Beyin temelli öğrenme kuramı ise öğrenmeyi beyindeki sinir hücrelerinin(sinaps) arasındaki biyo-kimyasal bağlara göre ele alır.

Davranışçılık Ürün(sonuç) odaklıdır. Doyum elde edilir. Geribildirim kontrol etmek ve değiştirmek için yapılır. Olgusal bilgi(nasıl olduğu) verilir. Deneme - yanılma yoluyla öğrenilir.

Bişselcilik Süreç odaklıdır. Anlayış oluşturulur. Geribildirim bilgi vermek ve geliştirmek için yapılır. Kuramsal bilgi(niçin olduğunu bulma) geliştirilir. Keşfetme ve problem çözme yoluyla öğrenme sağlanır.

DAVRANIŞÇI (ÇAĞRIŞIMCI) KURAM

Klasik koşullanma(Pavlov), Edimsel koşullanma(Skinner), Bitişiklik(Watson – Guthrie), Bağ kuramı(Thorndike), Sistematik(alışkanlık ve dürtü)(Hull).

Davranışçı kuram öğrenmeyi uyarıcı – tepki bitişikliği ile açıklar. Tüm öğrenmelerin kuralı U – T ’dir. Gözlenir, ölçülebilir. Çevre öğrenmede önemlidir. İçsel süreçler ölçülüp özlenemediğinden öğrenmenin konusuna girmez. İnsan ve diğer canlıların öğrenmesi benzerdir. Aynı prensiple açıklanır. kisi de birbirine genellenebilir. ikisine de genelledikleri için Organizma kelimesini kullanırlar.

Davranışçılara göre Pekiştirme, Tekrar(beceri kazanılmasında ve öğrenilenlerin kalıcılığında), Güdülenme(dışsal güdü), Yaparak yaşayarak(nesnel bilgiyi davranışa dönüştürür), Öğrenci katılımı olmak üzere öğrenmenin 5 temel ilkesi vardır. Davranışçı kuramın geliştirdiği öğretim modeli Programlı öğretimdir. Öğrenme yolu kademeli yaklaşmadır.

Klasik Koşullanma: Başlangıçta nötr(ilişkisiz) olan bir uyaranın, geçirilen yaşantılar sonucunda koşullu uyarıcı hale gelmesi durumudur. Doğal uyarana gösterdiği tepkiyi yapay uyarana da göstermesidir. 

Bitişiklik: Öğrenmeyi koşullanmış tepki olarak ele alır. Tüm zihinsel öğeleri red ederek öğrenmeyi uyaran – tepki ilişkisi olarak açıklar. Bir uyarana eşlik eden tepki uyaran her görüldüğünde ya da benzer durumlarda ortaya çıkar. 

Bağ Öğrenme: Öğrenmeyi bir problem çözme olarak ele alır. Bireyin problemle karşılaştığında yaptığı çeşitli deneme – yanılma davranışlarıyla çözüm ürettiğini açıklar. 

Edimsel Koşullanma: Uyarıcılara karşı otomatik tepki değil, iradeli yapılan hareketlerdir. Bireyin karmaşık uyarıcı durumlarla karşılaştığında gösterdikleri davranışlara edim(operant) adını vererek bu edimlerin onları izleyen sonuçlardan etkilendiğini ileri sürmüştür. Olumlu durum gelirse davranışın tekrarlanma olasılığını sağlar. Hoşa giden uyarıcıya yapılır, hoşa gitmeyene yapılmaz. 

Sistematik Davranışçı Kuram: Öğrenme mantıksaldır. Organizmayı öğrenmeye götüren ihtiyaçlardır. İhtiyaçları dürtü ve güdülenmeyi etkiler ve davranış ortaya çıkar. Karmaşık davranışlar aşama aşama öğrenilir. Öğrenme sürecindeki temel kavram alışkanlıktır. Alışkanlık tepki ve ipuçları arasındaki öğrenilmiş bağ gücünü geliştirir.

Ayrıca Konuları detaylıca incelemek için ilgili başlıklara tıklayınız. Klasik koşullanma(Pavlov), Edimsel koşullanma(Skinner), Bitişiklik(Watson – Guthrie), Bağ kuramı(Thorndike), Sistematik(alışkanlık ve dürtü)(Hull).